Punktem wyjścia dla projektu jest raport „Zrozumieć męskość. Rzeczywistość polskiego mężczyzny” (Gedeon Richter Polska, 2024), który wskazuje, że hegemoniczny model męskości wyraźnie traci na aktualności. Reprezentatywna grupa polskich mężczyzn zdefiniowała męskość nie poprzez siłę czy rywalizację, lecz przez dojrzałość, mądrość i spokój. Wystawa traktuje te wyniki jako impuls do stworzenia nowych, niebinarnych narracji – takich, które wychodzą poza klisze i dają przestrzeń dla queerowych, feministycznych i transpłciowych perspektyw.

Już sam tytuł projektu podważa tradycyjny porządek znaczeń. „Daddie” w gejowskim slangu oznacza starszego, często dominującego mężczyznę – figurę „tatuśka”, zderzającą erotykę z patriarchalnym autorytetem. „Kings” to odniesienie do zjawiska drag king, performowania męskości – zwykle przez kobiety lub osoby niebinarne – które pokazuje, jak płynne i teatralne mogą być gesty i kody przypisywane „mężczyznom”. Z kolei „sissy boy” to pejoratywne określenie chłopca, którego ekspresja wymyka się normom – słabość i wrażliwość przestają tu być powodem wstydu, a stają się formą oporu.

Kluczową postacią wystawy jest Diane Torr (1948–2017) – nowojorska performerka i prekursorka drag king. W Kronice zaprezentowane zostaną archiwalne dokumentacje jej występów, m.in. performansy „Danny-SS” (2010) i „Drag Kings and Subject” (1995), w których Torr wciela się w męskie alter ego, analizując granice między wstydem, władzą i seksualnością.

Wątek transpłciowości pojawia się w pracach Oliwera Okręglickiego i Małgorzaty Mycek, które odwołują się do osobistego doświadczenia tożsamości i cielesności. Joanna Ostrowska wraz z Noah Munier zaprezentują efekty badań archiwalnych dotyczących losów osób transpłciowych z Bytomia i Katowic sprzed II wojny światowej – to jeden z pierwszych tak szczegółowych projektów dokumentujących lokalną historię transpłciowości w Polsce.

Silnym akcentem ekspozycji jest również współczesna sztuka gejowska, w której ujawnia się napięcie między zachwytem nad męskim ciałem a krytyką jego toksycznych wzorców. Sebastian Winkler, Marek Wodzisławski i Paweł Żukowski (którego wcześniejsze prace, m.in. szaliki i wlepki, również zostaną pokazane) podejmują tematy homoseksualnej samotności, pożądania, ale też lęku przed przemocą. Wątki te uzupełniają ilustracje i murale Piotra Sytego, dekonstruujące figurę „mężczyzny z prowincji”.

W projekcie uczestniczą też artystki, które mierzą się z męskością z perspektywy feministycznej. Iwona Demko stworzyła prace inspirowane estetyką reklam leków na potencję z lat 90., Dorota Hadrian rozwija motyw czułej, relacyjnej męskości, a Liliana Zeic przypomina głośny „Autoportret z pożyczonym mężczyzną” (2011). Ich realizacje zestawione są z projektami artystów reprezentujących perspektywę cis-płciową – Krzysztofa Gila, Daniela Kotowskiego, Romana Łuszczkiego i Grupy Performatywnej Chłopaki, którzy tworzą opowieści o męskim rodzicielstwie, przyjaźni i wspólnocie wykraczającej poza patriarchalne wzorce.

Ekspozycji towarzyszy program performatywny „Drag king & boylesque show”, przygotowany we współpracy z kolektywem Śląsk Przegięty, oraz katalog dokumentujący wystawę.

 

„Daddies, kings & sissy boys” – artyści i artystki: Grupa Performatywna Chłopaki, Paweł Błęcki, Iwona Demko, Dorota Hadrian, Krzysztof Gil, Daniel Kotowski, Roman Łuszczki, Małgorzata Mycek, Oliwer Okręglicki, Joanna Ostrowska & Noah Munier, Piotr Syty, Sebastian Winkler, Marek Wodzisławski, Paweł Żukowski, Diane Torr, Liliana Zeic. Zespół kuratorski: Katarzyna Kalina, Paweł Wątroba.

Czas trwania: 15.11–30.12. Wernisaż: 15.11 (sobota), godz. 19:00–21:00.

Oprowadzania kuratorskie: 21.11, 28.11 w godz. 17:00–18:30, program performatywny: 06.12 w godz. 20:00–21:30.

Wystawa oraz program performatywny przeznaczone dla osób pełnoletnich.

 

zdjęcie: Diane Torr jako Danny King